Το Μουσείο

Στη Νήσο Ιωαννίνων, στον φιλόξενο χώρο της Μονής Αγ Παντελεήμονος του 15^ου αιώνα, όπου ο Αλή Πασάς δολοφονήθηκε απο τα σουλτανικά στρατεύματα στις 5 Φεβρουαρίου 1822, πρωτολειτούργησε το 1958 το Μουσείο Πρoεπαναστατικής Περιόδου, χάρη στην πρωτοβουλία φωτισμένων Γιαννιωτών. Στον ίδιο χώρο στεγάζεται από τον Μάιο του 2012 το Μουσείο Αλή Πασά και Επαναστατικής Περιόδου, όπου φιλοξενείται η σπουδαία συλλογή της οικογένειας Φώτη Ραπακούση.

Στίς μόνιμες συλλογές του μουσείου εκτίθενται μοναδικά ιστορικά κειμήλια, όπως το περίφημο χρυσοποίκιλτο καριοφίλι του Αλή Πασά (1804), το ασημένιο ξιφίδιο του Εθνικού Ευεργέτη Απόστολου Αρσάκη (1813), η αυθεντική μεταξωτή φορεσιά της Κυρα-Βασιλικής (σύζυγος του Αλή Πασά), το περίφημο μακρύ τσιμπούκι του Αλή Πασά, οι κουρτίνες με κεντημένη τη μονογραφή (ντουγρά) του Σουλτάνου Μαχμούτ Β’ (1808–1839).

Τον πανέμορφο περιβάλλοντα χώρο του μουσείου φυλάσσει ως ακοίμητος φρουρός ο επιβλητικός πλάτανος των 700 ετών. Στον ίδιο χώρο βρίσκονται τα σπήλαια που φιλοξένησαν αγιασμένες μορφές, όπως ο ασκητής Όσιος Σάββας (15^ος αι.), οι Άγιοι αυτάδελφοι Θεοφάνης και Νεκτάριος οι Αψαράδες, κτήτορες της Μονής Βαρλαάμ των Μετεώρων (15^ος-πρώτο μισό 16^ου αιώνα) και πολλόι άλλοι. Στα σπήλαια αυτά βρήκαν καταφύγιο οι κάτοικοι της Νήσου τον Νοέμβριο του 1940, στην προσπάθειά τους να σωθούν απο τους βομβαρδισμούς της ιταλικής αεροπορίας.